TARİHİ VE COĞRAFİ KONUMU İLE SÜRMENE İLÇEMİZ

Doğusunda Of, Dernekpazarı ve Çaykara, Batısında Araklı, Güneyinde Köprübaşı İlçesi ve Gümüşhane İli, Kuzeyinde Karadeniz bulunmaktadır. Deniz seviyesinden Yüksekliği (Rakımı) 10 metre olup Trabzon İlinin 50 Km Doğusunda yer almaktadır. Bir Bucağı (Nahiyesi), dört Belde Belediyesi, kırk köyü olan Sürmene ilçe Teşkilâtı 1854 Yılında kurulmuş, Sürmene merkezinin İlçe Belediyesi de 1876’da kurulmuş olup halen hizmet vermeye devam etmektedir.

İlçe Merkezinin bulunduğu yerin eski adı Humurgân olup sonraları Tabiat güzelliklerine fazlasıyla sahip olması, havasının ve suyunun hoş olmasından dolayı bu kente güzellik anlamına gelen Sürmene adı verilmiştir.

1916’da Sürmene’de diğer ilçe ve yerleşim alanları gibi Rus istilâsına uğramış 25 Şubat1918 tarihinde düşman istilâsından kurtulmuştur.

Tabiatın yeşili ile denizin mavisinin birleştiği bir güzel kent olan Sürmene halkı geçimini başta Fındık olmak üzere Çay, Mısır ,baklagiller ve Narenciye türü, benzer tarım ürünlerinden ve sahil kenti olması nedeni ile balıkçılıktan sağlamaktadır.

Sürmene ilçesi kokulu siyah üzümü, Yerli ekşimsi elması ile bilinir. Yakın tarihte yeni bir meyve çeşidi olan Kivi ve Pepino yetiştiriciliği bölgede yetişen Meyve Tarımı ürünleri; önemli gelir kaynakları arasında yer almaya başlamıştır.

İlçede; yedi tanesi de özel sektöre ait olmak üzere sekiz adet Çay Fabrikası bulunmakta olup üretime devam etmektedir.

Kent merkezi sahil boyu Of ilçe sınırına 6-7 Km doğuda Yeniay ve Çamburnu Sahil Liman Belde Belediye sınırları içerisinde kıyı şeridinde 800 – 900 Tonluk büyük Deniz Motorları yapılmakta olup Büyük Gemi Tersaneleri yapımı bölgede devam etmektedir. Bu iki Beldenin ikisine birden eski adı ile Mahno ve Sargona denilmekte ve halen bu bölge aynı ad ile anılmaktadır.

Deniz Motorları Balıkçı Tekneleri Ustalığı Atadan, baba ve dededen genç kuşaklara devam eden önemli bir meslek koludur. Sürmene sahillerine özel;Yakın Deniz Taşımacılığında ve balıkçılıkta kullanılan ve Taka adı ile bilinen vasıtaları meşhurdur.

Konum itibari ile Sürmene ilçesi sahil liman köşesi olarak bilinen Balıklı mahallesinde 1950’tarihlerinde inşa edilerek bir süre avlanmada kullanılmış bulunan Tarihi Sürmene Takası özelliğine sahip bulunan örnek balıkçı motoru; yetkili özel veya tüzel kişilerin korumaya kararlı bir elin kendisine uzanacağı günü mahzun bir hal üzere beklemektedir.

El tezgahlarında üretilmekte olan çelik bıçak imalatı üzerinde Dünyanın sayılı kentleri arasındadır. Karadeniz’e özgü bir çalgı aleti olan Kemençe ustaları Sürmene ilçesinden hiçbir zaman eksik olmamıştır. Engebeli ve yamaç arazilerde kullanılabilen tarım aletlerinden Bel, Kazma ve Taş kesme işçiliğinde kullanılan aletleri yapan Demirci Ustaları mevcuttur.

İstanbul, Ankara ve İzmir… Büyükşehirlerindeki Sanayicilerin önemli bir bölümü 1975 ve daha önceki yıllardan sonra Sürmene ilçemizden bu şehirlere göçmüş müteşebbis vatandaşlardır. Türkiye’nin başta Karadeniz olmak üzere Marmara, Ege ve Akdeniz olmak üzere bütün sahil kentleri ve yerleşim merkezlerinde Sürmeneli balıkçı, Motor Ustası, Ahşap kayık, sandal ve yat Ustalarına rastlamak mümkündür.

Gelenek ve Çevre Kültürüne çok önem veren Sürmene insana dürüst ve çalışkan olup, Sosyal ve Kültürel alanda Türkiye’nin kentleri arasında ön sıralardaki yerini korumuştur.

Türkiye geneline oranla okullaşma oranının en yüksek olduğu ilçelerden ilk sıralarda yer almakta, Sürmeneli iş adamları Okul yapma ve yaptırma yarışında ilerdedir.

1995 Yılında emekli olmuş bulunan Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Halis Burhan Sürmene Petekli  mahallesi doğumlu…

Cumhuriyet Devri Tabâkât-ı Fukahâ’dan olup toplam 11 adet yazılı eseri bulunan; yine yakın tarihte emekli olmuş olan T.C. Diyanet İşleri Başkanlarından Dr. Tayyar Altıkulaç’ın Hocası Merhum Muhammet Esat Dilâveroğlu Aydın Nazilli Müftüsü Sürmene Aksu köyü doğumlu olmak üzere bu büyüklerimiz Trabzon ili Sürmene ilçemizin yetiştirdiği ünlülerdir.

Doğal Güzellikler ve Gezi alanları bakımından da zengin bir ilçe olan Sürmene; Başta Koyun yatağı veya bazılarının da Konya dağı adı ile bildiği mevkiye ait Piknik alanları ve şehitlik ormanı, Çamburnu Ormanı Piknik alanları; Karadeniz Türkülerine konu olan Çamburnu Bayırı olmak üzere iki önemli Milli Park; Sürmene İlçe sınırları içerisinde yer almaktadır.

Sürmene Kent merkezi, Ortamahalle Belediye sınırları içerisinde, Taş Kale (Sürmene Kalesi) M.Ö. 2000 ve 3000 yıllarına dayanan Tarihî bir geçmişe sahip olup 1400 Yıllarında Deniz Ticareti Taşımacılığında bir depo ve sığınak yeri olarak Cenevizli Denizciler tarafından kullanılmış olduğu bilinmektedir.

Kuzey Anadolu İslâm-Türk Mesken Mimarisinin en güzel örneklerinden olan Cumbalı Sürmene Evleri oturma, barınmanın yanında denize bakan yüzlerine bakarak seyredilmelerine doyum olmadığı rahatlıkla söylenebilir. Çamburnu Beldesinin Tarihi evleri ve konaklar görülmeye ve gezilmeye değer estetik özelliklere sahiptirler.

Sürmene Belediye Kent Merkezi sınırları içerisinde, Trabzon Rize karayolu üzerinde Balıklı Mahallesi Kastel Deresinin Karadeniz’de birleştiği sahilde 1856-1858 yıllarında yapılarak inşa edilmiş olup bir Kale görünümünü andıran Hacı Yakupoğlu Memiş Ağa Konağı bulunmakta ve Kuzey Anadolu Mimarisinin en güzel örneklerinden birini oluşturmaktadır. Bu Kale Konak yapıyı her gün çok sayıda yerli ve yabancı Turist ziyaret etmektedir.

Sürmene ilçe Merkezine ve Belediye sınırları içerisindeki mahalleleri:

Aşağı ve Yukarı Çavuşlu, Balıklı mahallesi, Çamlıca, Çarşı mahallesi, Ortamahalle (Kale Mahallesi), Soğuksu mahallesi, Petekli mahallesi, Yemişli ve Zeytinli mahallesi…

Sürmene ilçe Merkezine bağlı Belde Belediyeleri:

Çamburnu, Ormanseven, Oylum ve Yeniay Beldeleri…

Belde ve Belediye sınırları dışında olup Sürmene ilçe merkezine bağlı bulunan Köyler.

Aksu Köyü, Çiftesu, Gültepe, Karacakaya, Muratlı, Ortaköy, Üzümlü ve Yokuşbaşı köyleridir.

Sürmene ilçe merkezine bağlı Küçükdere bucağı ve Köyleri:

Armutlu, Aşağıovalı, Çimenli, Fındıcak, Güneyköy ve Konak köyü olmak üzere altı tanedir.


 sürmenenin köyleri